თბილისი

ბოლო ათწლეულებში კლიმატური ექსტრემები სულ უფრო გახშირდა. ერთ-ერთი გავრცელებული ფენომენი არის იმ შემთხვევების მატება, როდესაც მაღალი ტემპერატურის პერიოდს ხანგრძლივი და ინტენსიური ნალექი მოჰყვება. ეს მოვლენა გვხვდება როგორც ზომიერ, ისე ტროპიკულ და სუბტროპიკულ რეგიონებში და მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს ეკოსისტემებზე, ინფრასტრუქტურასა და ზოგადად ადამიანების ყოველდღიურ ცხოვრებაზე.

კლიმატური ექსტრემების ამგვარი ცვალებადობა რამდენიმე ფაქტორით აიხსნება:

• მაღალი ტემპერატურის შედეგად წარმოიქმნება დაბალი წნევის ზონები, რომლებიც შემდგომში მაღალი ტენიანობის მქონე ჰაერის მასებს იზიდავს. ეს იწვევს ძლიერ ნალექს.
• ცხელ დღეებში ჰაერი ზედაპირზე სწრაფად თბება, რაც ძლიერ აორთქლებას და შემდეგ ღრუბლების ფორმირებას უწყობს ხელს.
• გლობალური დათბობა აძლიერებს ანომალურ ამინდის მოვლენებს, რაც იწვევს უფრო ხანგრძლივ სიცხეებს და შემდეგ ექსტრემალურ ნალექს.
• ტროპიკული წყლების დათბობა აძლიერებს ატმოსფერულ ცირკულაციებს და იწვევს ნალექების უკიდურესობას.

მოულოდნელი სიცხეები და შემდგომი ხანგრძლივი წვიმები მნიშვნელოვან ზიანს აყენებს როგორც ბუნებრივ სისტემებს, ისე ურბანულ გარემოს. ერთკვირიანი გადაუღებელი წვიმა ახშობს ნიადაგს და ზრდის მდინარეების ადიდების შანსს. ძლიერი ნალექი ასუსტებს ფერდობების სტრუქტურას, რაც შეიძლება მეწყრების გამომწვევი გახდეს. ძლიერი წვიმები იწვევს ელექტროსისტემების ავარიებს და გზების დაზიანებას. ხანგრძლივი წვიმები აზიანებს ნათესებს, განსაკუთრებით ხორბლის, სიმინდისა და ბოსტნეულის კულტურებს.

კლიმატური ექსტრემები, მათ შორის მოულოდნელი სიცხეებისა და გადაუღებელი წვიმების მონაცვლეობა, თანამედროვე მსოფლიოში მნიშვნელოვანი გამოწვევაა. კლიმატის ცვლილება ამ მოვლენებს უფრო ხშირს და ინტენსიურს ხდის.