თბილისი

ზამთრის თვეებში, განსაკუთრებით იანვარსა და თებერვალში, ტემპერატურა ხშირად აღწევს მინიმუმს, მაგრამ ბევრ რეგიონში თებერვალი სწორედ ის თვეა, რომელიც ყველაზე ცივ პერიოდად მიიჩნევა. თუმცა, თუ დეკემბერში დღეები უფრო მოკლეა და მზე ნაკლებად ათბობს დედამიწას, რატომ ხდება ისე, რომ იანვრის შემდეგ სიცივე კიდევ უფრო ძლიერდება? მოდით, განვიხილოთ ამის მიზეზები.

დედამიწის სითბოს ინერცია

დედამიწის კლიმატურ სისტემას აქვს თერმული ინერცია, რაც ნიშნავს, რომ ტემპერატურის ცვლილებები ყოველთვის არ ემთხვევა მზის სინათლის რაოდენობას. მიუხედავად იმისა, რომ დეკემბერში ყველაზე მოკლე დღეებია, ყველაზე ცივი პერიოდები ხშირად იანვრის ბოლოდან თებერვლის შუა რიცხვებამდე ვრცელდება.

დეკემბერში, მიუხედავად მზის დაბალი კუთხისა და დღის სიმოკლისა, დედამიწა ჯერ კიდევ ინარჩუნებს ნოემბერში დაგროვილ სითბოს. იანვრისთვის, როდესაც ეს სითბო მთლიანად იკარგება, იწყება რეალური გაციების პროცესი. თებერვალში, როდესაც მიწა და წყალი კიდევ უფრო მეტად გაციებულია, ტემპერატურა ყველაზე დაბალ ნიშნულებს აღწევს.

ეს თერმული ინერცია შეიძლება შევადაროთ იმას, რაც ზაფხულშიც ხდება: ყველაზე გრძელი დღეები ივნისშია, მაგრამ ყველაზე ცხელი პერიოდი ჩვეულებრივ ივლისსა და აგვისტოშია.

არქტიკული ჰაერის მასები და პოლარული ციკლონები

ზამთრის მეორე ნახევარში, განსაკუთრებით თებერვალში, ჩრდილოეთ ნახევარსფეროში ხშირად იჭრება არქტიკული ჰაერის მასები, რომლებიც უკიდურესად ცივ ტემპერატურას იწვევს.

იანვრის ბოლოს და თებერვლის დასაწყისში პოლარული ციკლონები და "ცივი ფრონტები" არქტიკიდან მოძრაობენ სამხრეთისკენ, რაც ზოგჯერ მოულოდნელად ცივ ტალღებს იწვევს. განსაკუთრებით ძლიერად ეს შესამჩნევია კონტინენტურ რეგიონებში, სადაც ოკეანის გავლენა შედარებით მცირეა და ჰაერის მასები უფრო მკვეთრ ცვლილებებს განიცდიან. ზოგიერთი წელი ხასიათდება "პოლარული გრიგალებით", როდესაც ცივი არქტიკული ჰაერი ძლიერ ქარებთან ერთად აღწევს სამხრეთის რეგიონებშიც კი, მაგალითად, აშშ-ის ჩრდილოეთ შტატებში, ევროპაში და აზიის ცენტრალურ ნაწილში.

თოვლის საფარის გავლენა

თებერვალში ხშირია მდგრადი თოვლის საფარი, რაც ასევე ხელს უწყობს ტემპერატურის დაცემას. თოვლი აირეკლავს მზის სხივების დიდ ნაწილს, რაც ხელს უშლის დედამიწის ზედაპირის გათბობას. რაც უფრო სქელია თოვლის ფენა, მით უფრო ნაკლებად ცხელდება ჰაერი დღის განმავლობაში, რაც იწვევს ღამით კიდევ უფრო ძლიერ გაციებას.

ზღვის ტემპერატურის გავლენა და ოკეანის ცირკულაცია

ოკეანეები მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ კლიმატის ფორმირებაში, და მათი ტემპერატურის ცვლილებები ხშირად განსაზღვრავს კონტინენტური ამინდის რეჟიმებს.

ოკეანის ზედაპირის ტემპერატურა ყველაზე დაბალია იანვრის ბოლოს და თებერვლის დასაწყისში. ცივი წყლის ნაკადები შეიძლება გავლენას ახდენდეს რეგიონალურ ამინდზე, რაც განსაკუთრებით ცივ ზამთრებს იწვევს ევროპასა და ჩრდილოეთ ამერიკაში.

ატმოსფერული მაღალი წნევის ზონები

თებერვალში ხშირად ვხედავთ მაღალი წნევის გაძლიერებას კონტინენტებზე, რაც იწვევს სუფთა ცას და უქარო ამინდს, მაგრამ ამავე დროს – უკიდურესად ცივ ღამეებს. მაღალი წნევის სისტემები ხელს უშლის ღრუბლების წარმოქმნას, რაც ნიშნავს, რომ ღამით სითბო მარტივად იკარგება ატმოსფეროში და ტემპერატურა მკვეთრად ეცემა. ღამით ცა უფრო ხშირად ცისფერია და უღრუბლო, რაც ნიშნავს, რომ დედამიწა ნაკლებად ინარჩუნებს დღისით დაგროვილ სითბოს.

ასე რომ, თუ თებერვალში განსაკუთრებით ცივ დღეებს შეხვდებით, გახსოვდეთ – ეს ბუნებრივი პროცესია, რომელიც საუკუნეების განმავლობაში მეორდება და დედამიწის კლიმატური სისტემის კანონზომიერებების ნაწილია.