თბილისი

მზე ჩვენი მზის სისტემის გულია და მისი ენერგია სიცოცხლის ძირითადი წყაროა დედამიწაზე. მეცნიერები დღემდე აგრძელებენ მის შესახებ ახალი აღმოჩენების გაკეთებას. მოდით, გავეცნოთ საინტერესო ფაქტებს ამ შთამბეჭდავი ციური სხეულის შესახებ.

1. მზე ვარსკვლავია - ის ჩვეულებრივი საშუალო ზომის ვარსკვლავია, რომელიც შედის ჩვენი გალაქტიკის, ირმის ნახტომის, ვარსკვლავურ ჯგუფში. მზე კლასიფიცირდება როგორც G ტიპის მთავარი მიმდევრობის ვარსკვლავი და დაახლოებით 4.6 მილიარდი წლისაა.

2. მზე შედგება გაზებისგან - ის ძირითადად შედგება ორი ელემენტისგან: ჰელიუმი (25%) და წყალბადი (73%).

3. მისი ზომა წარმოუდგენლად დიდია - მზის დიამეტრი დაახლოებით 1.39 მილიონი კილომეტრია, რაც 109-ჯერ დიდია დედამიწის დიამეტრზე. მისი მასა კი დედამიწისაზე 330,000-ჯერ მეტია და მზის სისტემის მთლიანი მასის 99.86%-ს წარმოადგენს.

4. მზე არის ჩვენი ენერგიის მთავარი წყარო - მზე ყოველ წამს ათავისუფლებს დაახლოებით 3.8 x 10¹⁶ ჯოულ ენერგიას, რაც ტრილიონობით ელექტროსადგურის მიერ გამომუშავებულ ენერგიას უდრის. ამ ენერგიას დედამიწამდე მოსაღწევად საშუალოდ 8 წუთი და 20 წამი სჭირდება.

5. მზე მოძრაობს გალაქტიკაში - მზე სტატიკური ობიექტი არ არის. ის მოძრაობს ირმის ნახტომში 828,000 კმ/სთ სიჩქარით და ყოველ 225–250 მილიონ წელიწადში ერთხელ ასრულებს სრულ მოგზაურობას გალაქტიკაში.

6. მძე ძალიან ცხელია - მისი ზედაპირის ტემპერატურამზის ყველაზე გარე ფენა, რომელსაც ფოტოსფერო ეწოდება, საშუალოდ 5,500°C-ია. თუმცა, მისი ბირთვი ბევრად უფრო ცხელია, ტემპერატურა იქ დაახლოებით 15 მილიონი გრადუს ცელსიუსს აღწევს.

7. მზის დაბნელება უნიკალური მოვლენაა - მზის სრული დაბნელება ხდება მაშინ, როცა მთვარე მზეს მთლიანად ფარავს. მიუხედავად იმისა, რომ მზე 400-ჯერ უფრო დიდია მთვარეზე, ის ასევე 400-ჯერ შორსაა დედამიწისგან, რაც იდეალურ თანაფარდობას ქმნის დაბნელებისთვის.

8. მზეს აქვს მაგნიტური ველები - მზის მაგნიტური ველები ქმნიან მზის ლაქებს და პლაზმურ ამოფრქვევებს.

9. მზე ოდესღაც შეიცვლება - მზე ახლა თავის სიცოცხლის მთავარი მიმდევრობის ფაზაშია, მაგრამ დაახლოებით 5 მილიარდი წლის შემდეგ ის გადაიქცევა წითელ გიგანტად, შემდეგ კი თეთრ ჯუჯად დარჩება.