თბილისი

პოლარული დათვი, მსოფლიოს ერთ-ერთი უდიდესი მტაცებელი, ახლა თვითონ იქცა დაუცველ არსებად. მეცნიერები ამბობენ, რომ არქტიკა იმაზე ორჯერ სწრაფად თბება, ვიდრე დანარჩენი დედამიწა. ყოველ ზაფხულს ყინული უფრო ადრე დნება და უფრო გვიან ბრუნდება. დათვები, რომლებიც საუკუნეების განმავლობაში ზღვაზე ნადირობდნენ, იძულებულნი არიან ხმელეთზე დარჩნენ ხოლმე თვეების განმავლობაში. ყინული, რომელიც მათი ცხოვრება იყო, დნება, და დათვები იძულებულნი ხდებიან მოერგონ ახალ რეალობას — რეალობას, სადაც ზამთარი უფრო მოკლეა, ზღვები უფრო თბილი და საკვები უფრო იშვიათი.

ყინულის დაკარგვა ნიშნავს დაკარგულ საკვებსაც. პოლარული დათვები ძირითადად სელაპებზე ნადირობენ, რომლებიც სუნთქვისთვის ყინულში ბურღავენ ხვრელებს. როცა ყინული აღარ არის, სელაპებიც შორს გადადიან, და დათვები იძულებულნი ხდებიან ასობით კილომეტრის მანძილზე ეძებონ საკვები.

დნობის ტემპი იმდენად მაღალია, რომ მეცნიერები უკვე ღიად საუბრობენ მომავალზე, სადაც არქტიკა შესაძლოა ზაფხულობით საერთოდ აღარ იყოს თეთრი. ისინი ვარაუდობენ, რომ 2040-იანი წლებისთვის ზღვები შესაძლოა თითქმის სრულად გათავისუფლდეს ყინულისგან. ეს ნიშნავს, რომ პოლარული დათვები დაკარგავენ მთავარ ინსტრუმენტს გადარჩენისთვის. ყინული მათთვის არ არის უბრალოდ ადგილი — ეს არის გზა ნადირობისთვის, გზამკვლევი და სახლიც ერთდროულად. როცა ის ქრება, ქრება მთელი მათი ცხოვრების წესიც.

აღსანიშნავია, რომ უკვე მნიშვნელოვნად შემცირდა პოლარული დათვების პოპულაციაც. WWF-ის მონაცემებით, დღეს დაახლოებით 22 ათასი პოლარული დათვი დარჩა. ზოგიერთი რეგიონი, მაგალითად, დასავლეთ ჰადსონის ყურე კანადაში — უკვე განიცდის მკვეთრ ვარდნას, რადგან იქ ზღვის ყინული თითქმის ყოველ ზაფხულს ქრება. დედები იშვიათად აჩენენ ბელებს და ახალდაბადებულთა გადარჩენის მაჩვენებელი საგრძნობლად იკლებს. ზოგ დათვს უბრალოდ აღარ ჰყოფნის ენერგია, რომ ბელებთან ერთად შორს იმგზავროს.

მეცნიერები და ეკოლოგები ცდილობენ, შეამცირონ ნახშირბადის ემისიები, დაიცვან პოლარული ეკოსისტემები და შეინარჩუნონ ის, რაც ჯერ კიდევ დარჩა. საერთაშორისო პროგრამები იკვლევენ დათვების გადაადგილებას სატელიტების საშუალებით, რათა უკეთ გავიგოთ, როგორ რეაგირებენ ისინი კლიმატის ცვლილებაზე. თუმცა დრო ბევრი არაა. არქტიკა შეიძლება იყოს ის ადგილი, სადაც კაცობრიობა პირველად დაინახავს, რას ნიშნავს პლანეტის ცვლილება არა რუკაზე, არამედ რეალობაში, იმ ცხოველის თვალებში, რომელიც ათასწლეულების განმავლობაში გადარჩენილა და ახლა ჩვენზეა დამოკიდებული.