თბილისი

2024 წლის მაისიდან 2025 წლის მაისამდე მსოფლიოს მოსახლეობის ნახევარზე მეტს, დაახლოებით 4 მილიარდ ადამიანს 1 თვით გაუხანგრძლივდა ექსტრემალურად ცხელი სეზონი. მეცნიერებით თქმით, აღნიშნულის გამომწვევი მიზეზი გახლდათ კლიმატური ცვლილებები, რომლებიც ადამიანების ყოველდღიური საქმიანობის შედეგად არის პროვოცირებული.

ექსტრემალურმა სიცხემ გამოიწვია სხვადასხვა დაავადების გავრცელება, სიკვდილიანობის გაზრდა, სოფლის მეურნეობის მოსავლის დაკარგვა, ენერგო და ჯანდაცვის სისტემების გადატვირთვა.

„მიუხედავად იმისა, რომ ყურადღების ცენტრში ხშირად წყალდიდობები და ციკლონებია, სიცხე, ფაქტობრივად, ერთ-ერთი ყველაზე მომაკვდინებელი ექსტრემალური მოვლენაა,“ — ნათქვამია ანგარიშში.

ფაქტობრივად, მსოფლიოს ყველა ქვეყანაში ექსტრემალური სიცხის დღეების რაოდენობა მინიმუმ ორმაგად გაიზარდა იმასთან შედარებით, რაც იქნებოდა კლიმატის ცვლილების გარეშე.

ამ მხრივ, კარიბის კუნძულები ყველაზე მეტად დაზარალდა. პუერტო-რიკოში, აშშ-ის ტერიტორიაზე, ექსტრემალური სიცხე გაგრძელდა 161 დღე — კლიმატის ცვლილების გარეშე კი მსგავსი ამინდი მხოლოდ 48 დღე იყო.

რეკომენდაციები სპეციალისტებისგან:

· სასწრაფოდ უნდა გაძლიერდეს ადრეული გაფრთხილების სისტემები და შემუშავდეს სიცხის მართვის გეგმა.

· ქალაქებში უნდა დაიგეგმოს გრძელვადიანი სტრატეგიები სიცხის მიმართ მდგრადობისთვის. მაგალითისთვის, მარსელში (საფრანგეთი) დაინერგა ხეების დარგვის ინიციატივა ჩრდილის შესაქმნელად.

· უნდა დაინერგოს: ტემპერატურის მონიტორინგი, გადაუდებელი სამედიცინო დახმარების პუნქტები, სიცხის თავშესაფრები, მშენებლობის ახალი სტანდარტები, სამუშაო პირობების რეგულაცია და სიცხისადმი მდგრადი ურბანული დიზაინი.

ამავდროულად, მეცნიერები გვაფრთხილებენ, რომ თუ არ დაიწყება ნავთობის, გაზისა და ქვანახშირის გამოყენების შემცირება, სიცხის ტალღები გახდება უფრო ხშირი და საშიში, ხოლო დაცვის არსებული ზომები ძალას დაკარგავს.