Тбилиси

რო­დე­საც ქა­რიშ­ხა­ლი ოკე­ა­ნეს გა­და­უვ­ლის, ისი­ნი აღ­ვი­ძე­ბენ ისეთ მტა­ცებ­ლებ­საც, რომ­ლე­ბის საკ­ვებს სწო­რედ ასე­თი სტი­ქი­ის დროს მო­ი­პო­ვე­ბენ.

ზღვის ფრინ­ვე­ლი ქა­რიშ­ხლის მო­ახ­ლო­ე­ბას 1609 კი­ლო­მეტრში გრძნობს.

ქა­რიშ­ხლე­ბი ცნო­ბი­ლია თა­ვი­სი და­მან­გრე­ვე­ლი ძა­ლით. რო­დე­საც ქა­რიშ­ხლის მო­ახ­ლო­ე­ბას გრძნო­ბენ, ზღვის ფრინ­ვე­ლე­ბი ხში­რად წყვე­ტენ საკ­ვე­ბის მო­ძი­ე­ბას და ნა­პირ­ზე რჩე­ბი­ან, თუმ­ცა გა­მო­ნაკ­ლი­სია მტა­ცე­ბე­ლი უდაბ­ნოს წიწ­მა­ტა - ეს არის პა­ტა­რა, მოქ­ნი­ლი ზღვის ფრინ­ვე­ლი გრძე­ლი, წვრი­ლი ფრთე­ბით. წიწ­მა­ტა ეძებს ძლი­ერ შტორ­მებს, ის ჰა­ე­რის მო­რევ­ში ეშ­ვე­ბა და შტორ­მის ეპი­ცენ­ტრი­დან 200 კი­ლო­მეტ­რის რა­დი­უს­ში აღ­წევს.

„გულ­წრფე­ლად რომ ვთქვა, ვერ წარ­მო­მიდ­გე­ნია, რო­გო­რი პი­რო­ბე­ბი იქ­ნე­ბა იქ. ისი­ნი მტრე­დის ზო­მის არი­ან, სულ რა­ღაც რამ­დე­ნი­მე ასე­უ­ლი გრა­მი და შე­უძ­ლი­ათ გა­უძ­ლონ სა­ათ­ში 100 კი­ლო­მეტ­რამ­დე სიჩ­ქა­რის ქარს. გი­გან­ტურ, 8 მეტ­რამ­დე სი­მაღ­ლის ტალ­ღებს. ისი­ნი ნამ­დვი­ლად შტორ­მის სი­გი­ჟის ცენ­ტრში არი­ან“, - ამ­ბობს ბი­ო­ლო­გი და მკვლე­ვა­რი მეც­ნი­ე­რი ვუდს ჰო­უ­ლის ოკე­ა­ნოგ­რა­ფი­უ­ლი ინ­სტი­ტუ­ტი­დან, ფრან­ჩეს­კო ვენ­ტუ­რა.

ოკე­ა­ნის ამ ტურ­ბუ­ლენ­ტო­ბამ შე­იძ­ლე­ბა გა­მო­იწ­ვი­ოს ფი­ტოპ­ლან­ქტო­ნის ზედა ფე­ნებ­ში ამოს­ვლა. ზო­ოპ­ლან­ქტონს და სხვა პა­ტა­რა მცუ­რავ ცხო­ვე­ლებს მოს­დე­ვენ პა­ტა­რა თევ­ზე­ბი და ცე­ფა­ლო­პო­დე­ბი, რომ­ლე­ბიც, რო­გორც წესი, ოკე­ა­ნის „ბინ­დის ზო­ნა­ში“, 200–1000 მ სიღ­რმე­ზე ცხოვ­რო­ბენ. ეს ყვე­ლა­ფე­რი გემ­რი­ელ ლუკ­მებს ქმნის მტა­ცე­ბე­ლი ზღვის ფრინ­ვე­ლე­ბის­თვის.უდაბ­ნოს ჩი­ტე­ბის მთე­ლი ეს პო­პუ­ლა­ცია, რომ­ლე­ბიც გა­და­შე­ნე­ბის პი­რას არი­ან, ჩრდი­ლო ატ­ლან­ტი­კურ ოკე­ა­ნე­ში, მა­დე­ი­რას არ­ქი­პე­ლაგ­ში, ვე­ლურ და უს­წორ­მას­წო­რო კუნ­ძულ ბუ­ი­გო­ზე იკ­რი­ბე­ბი­ან. ზღვის ფრინ­ვე­ლი მი­ე­კუთ­ვნე­ბა Procellariiformes-ის რიგს, რაც „ქა­რიშ­ხლის მსგავსს“ ნიშ­ნავს და დიდი ხა­ნია ასო­ცირ­დე­ბა ძლი­ერ ზღვას­თან და მო­ახ­ლო­ე­ბულ ქა­რიშ­ხლებ­თან.

უდაბ­ნოს ჩი­ტე­ბის ჩი­ტე­ბი მთელ ცხოვ­რე­ბას ზღვა­ში საკ­ვე­ბის ძი­ე­ბა­ში ატა­რე­ბენ, მაგ­რამ ბოლო დრომ­დე მეც­ნი­ე­რებ­მა ძა­ლი­ან ცოტა რამ იცოდ­ნენ იმის შე­სა­ხებ - თუ სად მიგ­რი­რებ­დნენ ისი­ნი და ა.შ.

მკვლევ­რებ­მა აღ­მო­ა­ჩი­ნეს, რომ უდაბ­ნოს წი­წა­კი­ა­ნი ფრინ­ვე­ლე­ბი საკ­ვე­ბის მო­პო­ვე­ბის ყვე­ლა­ზე ხან­გრძლივ მოგ­ზა­უ­რო­ბას გა­დი­ან, რაც 12,000 კმ-მდე მან­ძი­ლია. ეს არის გზა აფ­რი­კი­დან ახა­ლი ინ­გლი­სის სა­ნა­პი­რომ­დე და უკან. ისი­ნი ენერ­გი­ის და­ზოგ­ვის ოს­ტა­ტე­ბი არი­ან. მათი გრძე­ლი, წვრი­ლი ფრთე­ბი უზ­რუნ­ველ­ყოფს შე­სა­ნიშ­ნავ ამ­წევ ძა­ლას და და­ბალ წი­ნა­აღ­მდე­გო­ბას.