Tbilisi

გლობალური დათბობა 21-ე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე მწვავე გლობალური გამოწვევაა. ტემპერატურის ზრდა, ყინულის დნობა, ზღვის დონის მატება და უკიდურესი ამინდის პირობების გახშირება — ეს უკვე თვალსაჩინო შედეგებია, რომლებიც მეცნიერების თქმით, უმეტესწილად ადამიანის საქმიანობითაა განპირობებული. ძირითადი მიზეზები კი ასე გამოიყურება:

1. ნავთობისა და სხვა საწვავის გამოყენება - ენერგიის მიღების ყველაზე ფართოდ გამოყენებული წყარო — ნავთობი, ქვანახშირი და ბუნებრივი აირი — წარმოადგენს სათბურის აირების გამოყოფის მთავარ მიზეზს. მათი წვისას ატმოსფეროში გამოიყოფა დიდი რაოდენობით ნახშირორჟანგი, რომელიც სითბოს აკავებს და დედამიწის ტემპერატურას ზრდის. ენერგეტიკული სექტორი დღეს მსოფლიოში გამონაბოლქვის უდიდეს ნაწილზეა პასუხისმგებელი.

2. ტყეების გაჩეხვა - ტყეები ბუნებრივი ფილტვებია, რომლებიც ნახშირორჟანგს შთანთქავენ. თუმცა ტყის მასივების გაჩეხვა, განსაკუთრებით, ტროპიკულ რეგიონებში ამცირებს ამ პროცესის ბუნებრივ ბალანსს.

3. ინდუსტრიული წარმოება - მრეწველობის განვითარება გამონაბოლქვის ერთ-ერთი მთავარი წყაროა. ცემენტის წარმოება, ლითონის დამუშავება და სხვადასხვა ინდუსტრიული პროცესი ყოველწლიურად გამოყოფს მილიარდობით ტონას სათბურის აირებს. გარდა ნახშირორჟანგისა, მრეწველობა გამოიმუშავებს მეთანსა და აზოტის ოქსიდს - აირებს, რომლებიც გაცილებით ძლიერი ნეგატიური ეფექტით ხასიათდებიან.

4. სოფლის მეურნეობა და მეცხოველეობა - სოფლის მეურნეობა, განსაკუთრებით კი მეცხოველეობა, მნიშვნელოვანი ფაქტორია გლობალური დათბობის პროცესში. პირუტყვის ფეკალურ მასებში გამოიყოფა მეთანი, ხოლო სასუქებში გამოყენებული ქიმიური ნაერთები ზრდიან აზოტის ოქსიდის დონეს. ამ პროცესები, ენერგიისა და ტრანსპორტის მსგავსად, ხელს უწყობს სათბურის ეფექტის გაძლიერებას.

5. ნარჩენების მართვის პრობლემები - ორგანული ნარჩენების არასწორი განთავსება ნაგავსაყრელებზე წარმოქმნის მეთანს, რომელიც ნახშირორჟანგზე ბევრად ძლიერად აკავებს სითბოს. პლასტმასის ჭარბი მოხმარება და გადამუშავების დაბალი მაჩვენებლები კიდევ უფრო ამძიმებს ეკოლოგიურ მდგომარეობას და ხელს უშლის გარემოს თვითგადარჩენის უნარს.

გლობალური დათბობა აღარ არის მომავლის საფრთხე. ის უკვე მიმდინარე რეალობაა. მეცნიერების შეფასებით, თუკი გამონაბოლქვის დონე არ შემცირდება, საუკუნის ბოლოს ტემპერატურა საშუალოდ 2–3°C-ით გაიზრდება, რაც სერიოზულ გავლენას მოახდენს ეკოსისტემებსა და ადამიანთა ცხოვრებაზე. ამიტომაც, მსოფლიო სახელმწიფოების მთავარი ამოცანაა ენერგიის სუფთა წყაროებზე გადასვლა, ტყეების დაცვა და გარემოსდაცვითი პოლიტიკის გამკაცრება, რათა კაცობრიობამ შეამციროს საკუთარი ზეგავლენა პლანეტაზე.